روان شناسی و کودکان استثنایی

مراحل رشد غریزه در نوجوانی

    نظر

مراحل رشد غریزه در نوجوانی


یکی از تحوّلات قابل توجه در دوره نوجوانی، بروز و ظهور تمایلات جنسی و شهوانی است که گاهی نوجوانان را با مشکل مواجه می سازد و این مشکلات به دلیل ناآشنایی با این پدیده و عدم آمادگی برای هدایت این استعداد در مسیری منطقی، موجب گرفتاری هایی برای نوجوان می شود.


نوجوانان باید توجه داشته باشند که هر استعداد و قوایی که در وجود آنان خلق شده در جهت رشد و شکوفایی آنان است و اگر بر اساس معیارهای منطقی و درست، از این استعدادها بهره برداری شود موجب کمال و بالندگی انسان می شود. قوای جنسی و نیروی شهوانی از استعدادهایی است که بر اساس آن می توان تشکیل کانون خانواده و ادامه نسل انسان را پی ریزی کرد تا لذتی ارزشمند از این طریق نصیب انسان شود. اما اگر این استعداد و توانایی در مسیر انحرافی و خارج از چارچوب دستور عقل و وحی قرار گیرد، انسان را به سوی هلاکت معنوی و مادی می کشاند و از ارزش های انسانی دور می کند و در دام بیماری های جنسی گرفتار می سازد.


حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند: «من اتبع هواه ضل»،1 هر کس از هواهای نفس خود پیروی کند گم راه می گردد.


به عنوان نمونه، اگر انسان از استعداد و قوای جنسی و نعمت خدادادی خود در مسیر درست و راهی که خداوند برای آن معین کرده است استفاده نکند، در هلاکت و گم راهی وارد شده است.


بیداری غریزه جنسی


بی تردید، یکی از نیرومندترین غرایز، غریزه جنسی است که در وجود انسان قرار داده شده. این نیرو، که از ابتدای تولّد به صورت نهفته و غیرفعّال در انسان وجود دارد، تا زمان بلوغ و نوجوانی، از محرّک چندانی برخوردار نیست. اما به محض شروع نوجوانی، آرام آرام زمان بیداری و شکفتگی آن فرامی رسد و به تدریج، وجود نوجوان را فرا می گیرد و تأثیر بسیاری بر ابعاد عاطفی، اخلاقی، اجتماعی و رفتاری او می گذارد، به گونه ای که گاهی نوجوانان خود را در چنگال این غریزه، تقریباً بی دفاع و ناتوان می بینند. نوجوان در این مقطع از زندگی، چند مرحله را به تدریج طی می کند:


مرحله اول: ابتدا توجه نوجوان به وضع بدنش معطوف می شود و این آغاز توجه و علاقه به امور جنسی است.


 ادامه مطلب...

مرضی حاصل تنهایی

    نظر

مرضی حاصل تنهایی



یکی از مشکلات رفتاری در میان نوجوانان و جوانان خود ارضایی است. وجود غرایز جنسی در این سنین باعث می شود که جوانان راهی را برای ارضای این نیاز جستجو کنند. برخی از آنان روش های کنترل گری، خویشتنداری، اجتناب از تحریک کننده ها را بر می گزینند و برخی به روش های تخریب گرانه همچون خود ارضایی روی می آورند . همان طور که اکثر خوانندگان مقالات سایت در جریان مقالات مختلف آگاه شده اند، این عادت رفتاری اشتباه می تواند تا مرز اعتیاد افراد را سوق دهد و آنها را شامل عوارض منفی خود کند. در این میان می توان به عوامل مسبب نیز اشاره کرد که در جریان رشد باعث بیداری بیشتر و یا زود هنگام غرایز می شود و جوانان را بیشتر در معرض خطر قرار می دهد.


1. تقلید از دیگران


خود ارضایی می تواند به سرعت مورد تقلید نوجوان قرار گیرد. اگر چنان چه نوجوانان فرصت های زیادی را با هم و دور از چشم پدر و مادرها به سر ببرید، امکان انتقال این گونه تجربیات منفی خواهد بود. لذا به همین منظور باید بیش از پیش آنها را در انتخاب گروه های دوستی مناسب و مقید راهنمایی و آگاه نمود .


2/ عدم تخلیه به موقع ادرار و مدفوع


اگر کودکان فرصت نیابند به تخلیه مثانه بپردازند، این امر، در تحریک شهوت آنان سهم مؤثری دارد. وجود حالتی چون یبوست می تواند عاملی برای این امر باشد. نگه داری ادرار و مدفوع معمولا ناشی از روش غلط تربیتی والدین است. باید تخلیه در کودکان را از اولین سنینی که احساس می شود کودک توانایی کنترل دارد ،به صورت یک عادت در آورد.


3/دستکاری های کودکان


برخی از کودکان به دلایل مختلف از جمله کنجکاوی همواره با خود بازی می کنند و دستشان به خودشان مشغول است. این امر به تدریج عادت به استمنا را در آنان زنده می کند. چه خوب است که والدین کودکان خود را باطرق غیر مستقیم از این کار منع کنند تا این عادت درآنها رو به افول رود.


 


4/بدآموزی


عده ای که سرانجام سیاه این عمل را می دانند، برای پیش گیری طوری مسئله را بیان می کنند که نه تنها کمکی به شخص نمی کند، بلکه زمینه انحرافی این کار برای آن ها فراهم می کند. در روش های درمانی بهتر است درمان را ممکن و شدنی دانست و رویه درمان را آسان تلقی نمود تا نوجوان از ترس نتوانستن و قادر نبودن از درمان اجتناب نکند. 


5/ نوازش های غلط مادران


مربیان یا پدر و مادرها گاهی برای سرگرمی کودک و یا به هر انگیزه ای مانند شوخی ممکن است با وی بازی کنند، که این بازی می تواند چیزی مانند نوازش کودکان باشد؛ ولی همین نوازش اگر با دست روی نقاط حساس بدن باشد، گاهی غریزه جنسی کودک را تحریک و بیدار می کند.


رسول اکرم(ص) می‌فرماید: محبوب‌تر از هر چیزی نزد خداوند، جوانی است که از گناه توبه می‌کند و از پیشگاه الهی طلب آمرزش می‌نماید. توبه از گناهان همیشه پسندیده است؛ ولی در جوانی بهتر و پسندیده‌تر است.[1]


در روایتی دیگر داریم که  به خداوند آن چنان امیدوار باش که اگر با گناه اهل زمین در پیشگاه او حاضر شوی، تو را می‌بخشد.



6. کمبود محبت


همان گونه که محبت بیش از اندازه و شیوه های غلط ابراز محبت باعث انحراف نوجوان می شود، کمبود محبت نیز در انحراف آن بسیار موثر است. «هاد فیلد» یکی از روان شناسان می گوید کمبود محبت در نوجوانی بیشترین علت روانی استمنا است. کودک چون از دیگران مأیوس و دل سرد می شود، به خودش می گراید؛ به طوری که تمام زندگی او روی زندگی جسمانی متمرکز گردیده ومیل شدیدی به احساس لذت بردن در او پدید می آید . نظارت و مراقبت نکردن نوجوانان و شکست های تحصیلی پی در پی و انزوا طلبی بیش از حد آن ها باید برای پدر و مادرها و مربیان مهم باشد و این گونه رفتارهایشان میتواند زنگ بیدار باشی برای والدین باشد. همچنین افت عزت نفس حاصل از روش های غلط تربیتی می تواند عامل این عادت در فرزندان شود.


7/ منع ها و ترک دادن های غلط


جلوگیری های غلط و شدید و یا تهدیدها و پرهیزدادن های مکرر از یک امر، سبب توجه و یادآوری بیشتر او می شود، یعنی او در می یابد که در آنچه او را از آن باز می دارند، مسائلی نهفته است که باید آن را کشف کند؛ به ویژه این که این منع های مکرر کودک را از والدین دور می کند و باعث اضطراب و دل نگرانی آشکار آنها می شود .


8/ درمان طولانی بیمار


برخی از کودکان یا نوجوانان به دلیل بیماری های طولانی و اقامتهای طولانی جهت درمان خسته و ملول می شوند، به نحوی که ناگزیر خود را به چیزی مشغول می کنند، در این موارد تماس با بدن به ویژه اندام جنسی منجر به کسب لذت می شود و در این صورت مداومت به صورت عادت در می آید.


9/ عدم پوشش کافی ومناسب پدر ومادر


این موضوع و استحمام کودکان ممیز توسط والد جنس مخالف زمینه های تحریک و آشنایی به بعضی از امور را برای نکودکان بزرگتر و نوجوانان ها فراهم می کند.


10/ نوع بازی ها در کودک


برخی اوقات نوع بازی های کودکان از جهت کنجکاوی هایی که دارند می تواند زمینه را برای ارضای جنسی فراهم کند . لذا والدین با انتقال تمرکز کودکان به فعالیتی دیگر می توانند او را از این کار منع کنند.


11/ سرزنش کردن


سرزنش کردن کودک احساس گناه و تقصیر را در او به وجود آورد و وی را به گوشه گیری می کشاند و سبب بروز این حالت می گردد؛ زیرا اینعقیده را بیش از بیش در وی تقویت خواهد کرد که مورد علاقه دیگران نیست یا این که هیچ گونه ارزشی ندارد .


12/ خوابانیدن کودکان در یک رختخواب


کودکان به دلیل کنجکاوی ممکن است همسالان خود را مورد بررسی قرار دهند . همین امر در صورت تکرار می تواند زمینه را برای تماس های جنسی مهیا کند . لذا روش های غیر مستقیم منع از این کار را فراموش نکنید. همچنین انها پس از جستجو و کنجکاوی بی مورد در زندگی خصوصی زنان ومردان و دیدن روابط جنسی آنان، حیات جنسی خودشان و رابطه خود با جنس مخالف را کشف می کنند و درصدد تخلیه هیجانات خود بر می آیند.


 


13/ پوشیدن لباس های تنگ


یکی از چیزهایی که میتواند غریزه جنسی را تحریک نماید به خصوص در جوانان مجرد، پوشیدن لباسهای تنگ و چسبان است؛ لباس هاس زیر  باید نه زیاد نرم باشند و نه زیاد ضخیم و نه خیلی تنگ وگشاد.


 


چند راه چاره


 


در هر مشکل توکل به خداوند و مدد خواستن از او را فراموش نکنید. در ارتباطات معنوی با خالق هستی  است که افراد آرامش یافته و خود را مورد پذیرش دانسته و امید به بهبودی می یابند. همچنین تزکیه نفس می تواند خواست خداوند را برای درمان محقق تر گرداند .


شست و شو با آب سرد در رودخانه یا زیر دوش حمام در درمان تحریک‌های نابهنگام جنسی و کاهش آن‌ها مؤثر است .



برای موفقیت در زمینه مهار انحراف جنسی لازم است به سرگرمی‌های سالم مشغول شوند؛ مثل ورزش‌های فردی و دسته‌جمعی، پیاده‌روی در هوای آزاد، مطالعه کتاب‌های سودمند، پرورش گل در منزل، کارهای دستی و ... برای آن‌ها تنوع پدید می‌آورد.


 


فعالیت‌های ورزشی هم در تعادل جسم و جان تأثیر دارد. در میان ورزشکاران، افراد مبتلا کم‌تر هستند چون ورزشکاران انرژی متراکم را در مسیر سالم به جریان می‌اندازند؛ به ویژه کوه‌نوردی. این ورزش معمولاً در محیط سالم و دور از عوامل تحریک‌کننده بوده و بر مقاومت فرد در برابر کشش و جاذبه گناه می‌افزاید.



در ضمن ورزش سالم، نوجوان را برای خواب آرام پس از تلاش روزانه به منظور رسیدن به آرامش اعصاب، و رفع خستگی سوق می‌دهد؛ و چون نوجوانان کمبود جنب و جوش دارند، شب‌ها راحت به خواب نمی‌روند، و نمی‌دانند با انرژی ذخیره شده چه کنند. بدخوابی مشکل‌زا و از عوامل محرک انحرافات مانند خودارضایی است.



پی نوشت


1- شرح نهج البلاغه - ج 11


استرس روز های اول دانشگاه

    نظر

استرس روز های اول دانشگاه
دانشجوهای ورودی جدید چه کار کنند که منطبق شدن با شرایط خوابگاه و دانشگاه فشار روانی زیادی به آنها وارد نکند؟


بوی چمن اول پاییز، صف‌های شلوغ انتخاب واحد، خستگی از  گرفتن کارت تغذیه و خوابگاه و گواهی سلامت و ... در یک روز، حال‌گیری شدید از دیدن اولین همکلاسی، حال‌گیری شدیدتر از دیدن اولین هم‌اتاقی، صداهای درهم و برهم کردی، ترکی، شمالی، حتی عربی و گاهی فارسی، نگاه نگران خانواده‌های غیربومی، کارمندهای مهربان آموزش، فرم تعهد محضری برای خوابگاه، بلاتکلیفی در ماندن توی کلاس‌های تق و لق یا ... نگویید که دوران دانشجویی را گذرانده‌اید و با این عبارت‌ها یاد اولین روزهای دانشگاه‌تان نیفتاده‌اید. از سر شما که گذشته است، آن چند صد هزار نفری که امسال وارد دانشگاه می‌شوند چطور راحت‌تر می‌توانند این استرس‌ها را تحمل کنند؟


اختلال انطباقی در کمین ورودی جدید‌ها


به نظرتان آمار کدام مشکل روان‌شناختی توی دانشجوهای سال اول از همه بیشتر است؟ اختلالی که معجونی از اضطراب و افسردگی و دیگر چیزهاست اما نشانه اصلی‌اش این است که آقا پسر یا دختر خانم دانشجو تا پایش می‌رسد به خانه مامان جان، حالش خوب خوب می‌شود . بحران هویت هم از طرف دیگر،در همین سن اتفاق می افتد آنها توی این سن مجبورند در مورد جهت‌گیری مذهبی‌شان، جهان‌بینی کلی‌شان، جهت‌گیری‌شان به جنس مخالف، باید و نباید‌هایشان و شغل آینده‌شان تکلیف خودشان را روشن کنند. این موضوع در دنیای ذهنی این جوانان یک عالمه استرس ایجاد می‌کند.


بیایید با هم ببینیم چطور اسطوره‌هایی که توی ذهن یک پشت‌کنکوری از دانشگاه ساخته‌اند، همان روزهای اول فرومی‌ریزد:


ترم اول را جدی بگیر؛ مخصوصا سعی کن نظر استاد‌هایی را که می‌دانی تا ترم آخر با آنها درس داری، از همین اول جلب کنی.


1 ـ عذاب تنهایی


این اولین احساس یک دانشجوی غیربومی ا‌ست؛ وقتی که شب اول را دور از خانه و در خوابگاه دانشگاه یا خانه دانشجویی می‌گذراند. شعار ندهید که فقط دختر‌ها اهل این رمانتیک‌بازی‌ها هستند، نه این‌طور نیست. این حس را با یک شب بیرون ماندن پسرانتان در جوار دوستان همشهری اشتباه نگیرید.


شرایط یک‌جور دیگری است. هر قدر هم بخواهید به این شرایط به عنوان یک تجربه جدید نگاه کنید، ته دلتان لک می‌زند برای اینکه به طور معجزه‌آسایی یا شما یک ساعته برسید به دوستان و خانواده یا آنها بیایند پیشتان. خلاصه اینکه فعلا تا دوستی پیدا کنید «باید بچشید عذاب تنهایی را...».


2 - در باب آزادی و مسئولیت


 شما، هم آزادی‌هایتان بیشتر می‌شود و هم مسئولیت‌هایتان. تا قبل از آن پدر و مادر گرامی ‌یک قید و بند‌هایی داشتند و در مقابل‌اش یک حمایت‌هایی. حالا شما از خیر و شر هر دو رها شده‌اید و خودتان‌اید و خودتان.


3 ـ ماجرای استاد و  شیء به نام کتاب دانشگاهی


همه استاد‌های ما که واحد روان‌شناسی تربیتی پاس نکرده‌اند و اگر هم پاس کرده‌اند، مجبور نیستند عمل کنند بعید نیست که استاد‌ها بخواهند کتاب‌های کت و کلفتی را همان ترم اول بگذارند به عنوان منبع. دانشجوی جدیدالورود هم که خوش‌باور و بی‌تجربه است، مدام استرس پشت استرس تجربه می‌کند.


4 ـ دانشجو یک موجود اجتماعی است


اگر تا همین 3 ماه قبل سرت توی لاک خودت بود و از خانه با سوزاندن بنزین تازه سهمیه‌بندی شده سرویس، می‌رفتی پیش‌دانشگاهی و بعدش هم همچنان درون‌گرا بازمی‌گشتی به خانه، اینجا دیگر این خبر‌ها نیست.


ادامه مطلب...