روان شناسی و کودکان استثنایی

اصول تربیت دینی
علاوه بر اصول عمومی در تعلیم و تربیت،هر بعد خاصی از ابعاد آموزشی و تربیتی نیز اصول ویژه خود را می‏طلبد. عمده‏ترین اصل تربیتی در بحث تربیت دینی را در مرحله اول باید در خود مفهوم تربیت دینی جستجو کرد. گفته شد که تربیت دینی به معنای شکوفا شدن،ظاهر شدن و بالفعل شدن توانایی‏هاست. یعنی کار اصلی مربی این است که استعدادهای درونی مخاطب مورد تربیت را شکوفا سازد، باید زمینه‏ای برای او فراهم آورد تا آنچه را در درون دارد به فعلیت رساند. تربیت صرفا یک سری آموزش‏ها و محفوظات و تقلیدها نیست. اگر در باب تربیت امر آموزش هم مطرح می‏شود و به اصطلاح‏« تعلیم‏» را با« تربیت‏» همراه می‏کنیم و« آموزش‏» را در کنار «پرورش‏» قرار می‏دهیم،برای این است که از آموزش به عنوان ابزاری جهت پرورش استفاده می‏کنیم. آموزش وسلیه‏ای است که از طریق آن استعداد کودک شکوفا شده و قوه‏ها به فعلیت‏برسد و لذا نمی‏توان آموزشی را که به این نتیجه مهم نرسد،موفق نامید،هر چند محفوظات و یادگیری متربی صد من کاغذ باشد. این امر بویژه در باب تربیت دینی حائز اهمیت است. آموزش اصول و مفاهیم دینی، آموزش امور عبادی و مسائل و احکام و امثال آن و درج کتاب درسی «تعلیمات دینی‏» در برنامه درسی مدارس چنانچه زمینه‏ای باشد تا دانش‏آموز،در پایان یک دوره مثلا پنج‏ساله ابتدایی به درجه‏ای برسد که بر اساس سن خود برداشتی از الوهیت و عبودیت و رابطه عبد و مولی داشته باشد،این آموزش،آموزش موفقی شمرده می‏شود و می‏توان گفت در اینجا تربیت دینی انجام گرفته است. اگر کودک و نوجوان به این مرحله از تربیت‏برسند،در آینده نیز بطور خودکار مسئله را پیگیری می‏کنند و اگر امر بر غیر این روال باشد و نتیجه آن صرفا برخی محفوظات باشد که آن هم پس از مدتی به فراموشی سپرده شود،باید چاره‏ای دیگر اندیشید. البته ما به دنبال حذف این آموزش‏ها نیستیم هر چند از آن‏ها هم گریزی نیست،اما باید توجه داشت که آموزش وسیله تربیت است. به عبارت روشن‏تر و در یک بررسی عینی می‏گوییم، دانش‏آموزی که چند سال تحصیلی را پشت‏سر نهاده است، چنانچه در حد رشد شناختی خود، خداشناس شده باشد، این دانش‏آموز باید در درس تعلیمات دینی موفق تلقی شود هر چند نمرات درسی مربوطه ضعیف باشد،و بالعکس اگر محفوظات خوبی دارد و بالتبع نمرات خوبی دارد،اما در ارتباطش با خداوند و فهم از جهان هستی رشد نداشته است، باید او را در این بعد ضعیف شمرد. خلاصه این که از جمله اصلی‏ترین شیوه‏های تربیت دینی این است که به جای اصرار بر یادگیری‏های طوطی‏وار،سعی بر شکوفا نمودن فطرت الهی داشته باشیم.

ادامه مطلب...