عوامل عقب ماندگی ذهنی هنگام تولد
•
عوامل عقب ماندگی ذهنی هنگام تولد
بسیاری از اختلالات حسی و حرکتی و هوشی کودکان حاصل شرایط نامطلوب زایمان و یا بر اثر اشتباهات پزشکی به هنگام تولد می‌باشد. که اگر از این گونه ضایعات به هنگام تولد جلوگیری نشود موجبات صدمات بیشتر و گاه جبران‌ناپذیر در آینده می‌گردد. ضایعات مغزی از متداول‌ترین ضایعات زمان زایمان است و مهمترین علل عقب ماندگی ذهنی محسوب می‌شود. زایمان‌های سخت و پیچیده، بیهوشی طولانی، خونریزی شدید داخلی، پیچیدگی ناف به دور گردن، دشواری استنشاق، استفاده از وسایل جراحی، ترکیدن غشاءها، استفاده از داروهای بی‌حسی و بیهوشی، مشکلات تنفسی نوزاد، تولد زودرس، تولد دیررس، نوزاد سبک وزن یا سنگین وزن و عوامل دیگر باعث مختل ساختن سیستم مرکز عصبی، عقب ماندگی ذهنی و یا نقیصه‌ها و ضایعات دیگر می‌گردد.
1ـ تولد زودرس: که علت اصلی آن بعضی از امراض مادری (قند و کلیوی) و ناهنجاری در دهانه رحم و پاره شدن قشرهای دربرگیرنده جنین می‌باشد. مهمترین مشکلی که در تولدهای زودرس باعث مرگ و میر اکثر نوزادان می‌شود. مرض اختلالات غشاء زجاجی می‌باشد. این مرض بر رشد ریه‌ها اثر گذاشته بدین نحو که بین لوله‌ها و کیسه‌های مویی شش‌ها غشایی به وجود می‌آید و این غشاء جریان اکسیژن به داخل خون و دی اکسید کربن به خارج از خون را مختل کرده و ممکن است مقدار اکسیژن بقدری در خون طفل کم شود که ضایعات مهم مغزی را ایجاد نماید.
2ـ تولد دیررس: کودکان دریرس ممکن است از لحاظ کمبود قند خون دچار مشکلاتی شوند و یا ممکن است مشکلات عصبی دیگری (ناتوانایی‌های یادگیری) در سال‌های بعدی عمر داشته باشد.
3ـ نوزادان نارس (سبک وزن): کودکانی که به هنگام تولد وزنشان از 2 کیلوگرم کمتر باشد بایستی تحت مراقبت شدید پزشک قرار گیرند و یا در حد امکان در اینکوباتور (قفس شیشه‌ای) که ویژه نگاهداری اطفال نارس است نگهداری شود. تغذیه اینگونه افراد در روزهای اول بسیار مهم است زیرا ممکن است به هنگام شیرخوردن نفس آنها بند آمده و خفه شوند. و بطور کلی چگونگی رشد آنها در روزها و هفته‌های نخستین زندگی بسیار حساس است، هرگونه بی‌احتیاطی ممکن است علاوه بر ایجاد نارساییهای حسی و حرکتی و ذهنی در نوزاد، موجب مرگ طفل را نیز فراهم کند.