روان شناسی و کودکان استثنایی

حدود رابطه دختر و پسر
امروزه در بخش‌های مختلفی از زندگی و رفتارهای خانوادگی و اجتماعی خودمان میان سنت و مدرنیته درمی‌مانیم و به درستی نمی‌دانیم چه باید بکنیم....

 این شاید مشکل شایعی برای والدینی باشد که با فرزند نوجوان یا جوان‌شان گسست نسلی شدیدی را حس می‌کنند. حقیقت این است که ما ساز و کارهای مناسب فرهنگی، اجتماعی و آمادگی‌های لازم برای مقابله با این چالش را نداریم زیرا فاقد تفکر و آموزش‌های موثر در این عرصه هستیم.

 در این میان، سرگردانی پدران و مادران نیز در انتخاب شیوه مناسب تربیتی و پرورشی فرزندان امری طبیعی به نظر می‌رسد. طبیعی است که تاثیرپذیری منفی جامعه و خانواده‌ها از سایر فرهنگ‌ها و ارزش‌ها (مثلا فرهنگ غرب)، گرفتاری‌ها و مشکلات خاص خود را به همراه دارد که مهم‌ترین آنها تضاد با فرهنگ دینی و ملی در بسیاری از موارد است.

 نکته دیگر، این است که معتقدیم آموزه‌ها و تربیت دینی، خشک و تر ندارد و ما نباید افراط و تفریط‌های خود را در زندگی و در ارتباط با نوجوان و جوان‌مان به حساب دین و مذهب بگذاریم. در اینجا قصد داریم با رویکردی روان‌شناختی به چگونگی ارتباط میان دختران و پسران بپردازیم که متناسب با نیازهای طبیعی و واقعی آنان باشد و به سلامت جسم و روان‌شان آسیبی نرساند.

 ادامه مطلب...

 روابط، از نوع غیر مجاز
آسیب شناسی ارتباط با جنس مخالف

حتی در فضای نیمه‌تاریک کافی شاپ هم می‌توان نگرانی را در نگاهش خواند. هر چند ثانیه یک بار نگاهی به ساعتش می‌اندازد و از کند بودن حرکت عقربه‌های آن تعجب می‌کند. کم‌کم به ساعت تعطیلی مدارس نزدیک می‌شود و وقتش دارد به پایان می‌رسد که پسر بدون عجله و با آرامش وارد کافی‌شاپ می‌شود و سر میز او می‌نشیند.

چند سال بعد وقتی با نگاه کردن به کودکش که در گوشه اتاق مشغول بازی است به آن دوران می‌اندیشد که دزدکی و دور از چشم خانواده‌اش ساعت‌هایی را از وقت مدرسه دزدیده و وقتش را با پسری در کافی‌شاپ و پارک‌ها گذرانده است، با خود می‌گوید، حالا که مادر کوچکی است باید بیش از این مراقب فرزندش باشد، خصوصا که بعد از جدایی از او باید خود به تنهایی از فرزندش مراقبت کند.

به زندگی از دست رفته‌اش می‌اندیشد، به تحصیلات نیمه‌کاره‌اش و به خانواده‌ای که هنوز بعد از چند سال از او به خاطر انتخابش و بی‌احترامی به نظرشان، دلخورند.

شاید این داستان تکراری خیلی از دخترانی باشد که در سنین نوجوانی و حتی در سنین بالاتر، از یک دوستی ساده شروع می‌شود و با بهانه عشق و دلبستگی که بیشتر رنگ و بوی عادت دارد، به ازدواج می‌کشد و در بعضی موارد بعد از مدت کوتاهی به طلاق ختم می‌شود.

ادامه مطلب...

نکنه وحشت کنی!
هراس اجتماعی چیست؟
راههای مقابله با آن را می شناسید؟
هراس های اجتماعی با ترس و شرمساری در رویاروی با دیگران مشخص می شوند. غالباً شخص بیشتر از این می ترسد که نشانه های اضطراب از قبیل سرخ شدن زیاد و لرزش دست و لرزش صدا در مقابل افرادی که با آنها تماس حاصل می کند، ظاهر شود. ترس از صحبت کردن و غذا خوردن در جمع شکایت های عمده افراد مبتلا به هراس اجتماعی است.

 این مشکلات عمدتاً در اوایل نوجوانی ظاهر می شود. چرا که این دوره توام با تغییرات سریع و عمیق شناختی و عاطفی است. نوجوان از یک سو علاقمند به ارائه تصویری مثبت از خویشتن(در برابر اطرافیان) است و از طرف دیگر ارزیابی و نقطه نظر اطرافیان برای او بسیار مهم و تأثیرگذار است. در این دوره نوجوانان، ناگهان درونگرا می شوند و در خود فرو می روند و احساس ترس از جامعه ممکن است تمام وجودشان را در بر گیرد. اینجاست که نوجوان به انزوا روی می آورد و تنهایی را بر می گزیند و لذا به دوری از جمع گرایش پیدا می کند.

اکثر هراس هایی که در این دوره گریبان گیر نوجوانان می شوند عبارتند از:

ترس از ابراز وجود، ترس از انتقاد، ترس از اشتباه کاری، ترس از صحبت در انتظار عموم.

البته نوجوانانی که گرفتار این موارد هستند بسیارند. آنها عموماً در تحصیل و روابط و به طور کلی در زندگی احساس بی کفایتی کرده و مشکلات اجتماعی و بین فردی زیادی دارند و می کوشند با غرق ساختن خود در امور مدرسه و ... این امر را جبران کنند و هرگز به طور واقعی در باره مهارت ها و استعدادهای خود یقین پیدا نمی کنند.

برای مقابله با این نوع مشکل نوجوانان، باید برنامه ای جامع و مشخص، همراه با جدیت و پشتکار همراه با خودباوری برای افراد مبتلا در نظر گرفته شود. محتوای این برنامه می تواند این چنین باشد:

-  ابتدا باید بر روی مؤلفه اعتماد به نفس این دسته از نوجوانان تمرکز شود. لذا نوجوان باید به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود بپردازد تا برای رفع و اصلاح رفتارهای نامطلوب اقدام کند.

-   تمرین و ممارست در شناسایی و انجام عادت های مطلوب در زمینه های اجتماعی مانند شرکت در بحث های کلاسی و گروهی، بر قراری روابط دوستانه وسیع و گسترش دامنه دوستی ها، نگریستن به چشمان مخاطبان در هنگام صحبت، افزایش معلومات و اطلاعات عمومی در حیطه های مورد بحث در گروه و در کلاس و ...از جمله مواردی است که باید مد نظر قرار گیرد.

ادامه مطلب...